Thanh toán quốc tế trong xuất nhập khẩu-Quy trình (Phần 1)

Thanh toán quốc tế là hoạt động không thể thiếu trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Trong đó, quy trình thanh toán quốc tế luôn là vấn đề quan trọng nhất và đầu tiên mà các kế toán viên cũng như doanh nghiệp phải chú ý. Vậy thanh toán quốc tế là gì? quy trình thanh toán quốc tế trong xuất nhập khẩu là gì?

Thanh toán quốc tế là gì?

Thanh toán quốc tế là một trong số các nghiệp vụ của ngân hàng giúp bên mua và bên bán thanh toán giá trị hàng hóa giao dịch. Thanh toán quốc tế thuộc lĩnh vực ngoại thương, tuy nhiên các bên có thể thực hiện thanh toán quốc tế bằng nhiều phương thực khách hàng qua ngân hàng như: Tiền chuyển khoản qua ngân hàng hoặc tiền mã hóa (ví dụ: Bitcoin,…).

Hiện nay, có 4 phương thức thanh toán quốc tế đang được áp dụng rất phổ biến:

1.   Chuyển tiền bằng điện chuyển tiền (TT- Telegraphic Transfer Remittance) hoặc bằng Thư chuyển tiền (MTR - Mail Transfer Remittance).

2.   Trả tiền lấy chứng từ (C.A.D - Cash Against Document).

3.   Nhờ thu (Collection).

4. Tín dụng thư (L/C: Letter of Credit).

Chuyển tiền

Bên mua hàng sẽ thực hiện thanh toán bằng cách chuyển tiền thông qua một ngân hàng trong nước cho bên bán hàng. Số tiền chuyển có thể là thanh toán một phần hoặc toàn giá trị hàng hóa giao dịch (căn cứtheo hợp đồng ngoại thương).

Với phương thực này, bên chuyển tiền (Remitter) ra lệnh cho ngân hàng (Remitting bank) chuyển cho ngân hàng người bán (bên thụ hưởng) có tài khoản (Beneficiary bank). Sau khi bên mua hoàn thành việc thanh toán cho bên bán thì sẽ tiến hành giao hàng (Căn cứ theo hợp đồng thương mại giữa hai bên).

Trả tiền lấy chứng từ

Người mua sẽ ký với ngân hàng trả tiền chứng từ (C.A.D) một bản ghi nhớ gồm 2 phần. Cụ thể các phần như sau:

1.   Mở một tài khoản tín chấp (Trust account) mang tên người mua cho người bán hưởng lợi.

2.   Yêu cầu về bộ chứng từ thanh toán mà người bán phải xuất trình cho ngân hàng C.A.D

Sau khi hoàn thiện các bước, bên mua sẽ thực hiện chuyển tiền vào tài khoản tín chấp. Ngân hàng C.A.D thông báo về việc tài khoản tín chấp đã được mở cho bên bán. Sau đó, người bán tiến hành giao hàng và thành lập bộ chứng từ thanh toán. Nếu bộ chứng từ hợp lệ thì ngân hàng C.A.D sẽ thanh toán cho người bán và chuyển bộ chứng từ cho người mua để nhận hàng.

Nhờ thu

Đối với trường hợp nhờ thu, sau khi bên bán giao hàng sẽ uỷ quyền cho ngân hàng thu hộ số tiền hàng của người mua ở nước ngoài. Phân loại nhờ thu:

1.   Nhờ thu chấp nhận chứng từ (D/A: Document against Acceptance)

2.   Nhờ thu kèm chứng từ (D/P: Document against Payment)

3.   Nhờ thu kèm điều khoản/điều kiện đặc biệt khác (Documents against other terms and conditions)

Ngoài 3 loại này, chúng ta có thể Nhờ thư trơn (Tức là người bán sẽ chỉ gửi kèm giấy tờ tài chính như hối phiếu) và Nhờ thu kèm chứng từ (người bán gửi thêm các giấy tờ thương mại như hóa đơn, vận đơn đường biển, phiếu đóng gói, v.v.)

Quy trình thanh toán quốc tế trong xuất nhập khẩu

Quy trình thanh toán quốc tế diễn ra theo trình tự, cụ thể như sau:

Sau khi bên bán gửi hàng, sẽ gửi kèm theo bộ chứng từ hàng hoá, Hối chiếu (Bill of Exchange hay còn gọi là Draft) và chỉ dẫn nhờ thu (Collection Instruction) cho ngân hàng nhờ thu (Remitting bank). Như vậy, ngân hàng có thể thông qua các chi nhánh hoặc một ngân hàng nào khác có tài khoản ở quốc giá của bên mua (Collecting bank) để thực hiện việc thu hộ tiền hàng.

Collecting bank sẽ gửi bộ chứng từ và hối phiếu cho bên mua. Lúc này sẽ có 2 trường hợp xảy ra:

- Nhờ thu chấp nhận chứng từ: người mua hàng sẽ ký chấp nhận lên hối phiếu và gửi lại cho ngân hàng nhờ thu.

- Nhờ thu kèm chứng từ: Người mua sẽ gửi lại cho ngân hàng lệnh chi. Đối với nhờ thu kèm các điều khoản đặc biệt, collecting bank sẽ chỉ giao chứng từ trên cơ sở thỏa mãn các điều kiện trên chỉ dẫn nhờ thu.

Trên đây là những chia sẻ cơ bản về quy trình thanh toán quốc tế trong xuất nhập khẩu. Và để các bạn hiểu hơn các bạn hãy cùng Lacco tìm hiểu tiếp về Phương thức LC (letter of credit) - thanh toán theo thư tín dụng nhé.